بررسی اثر تغذیه زودرس بر علائم گوارشی بیماران تحت اعمال جراحی سزارین و هیسترکتومی

از گذشته اعتقاد جراحان بر این بوده است که بیماران پس از جراحی ژنیکولوژی از جمله سزارین و هیسترکتومی باید تا مدتی از راه دهان مواد غذایی دریافت نکنند. امروزه به دنبال نتایج به دست آمده از کارآزمایی های بالینی، این باور با چالش های جدی روبرو شده است. به خصوص آن که در برخی از مطالعات نشان داده شده که تغذیه دهانی زودرس در بیمارانی که تحت عمل جراحی دستگاه گوارش و کولورکتال قرار می گیرند، علاوه بر کمک به کاهش مدت اقامت بیمارستانی و کاهش هزینه ها، بی خطر نیز می باشد. با وجود این نگرانی در مورد احتمال بروز ایلئوس به دنبال آغاز سریع تغذیه دهانی وجود دارد. هدف از این مطالعه، مقایسه علائم گوارشی و تحمل بیماران نسبت به شروع زودرس تغذیه از راه دهان بعد از عمل جراحی سزارین و هیسترکتومی بوده است. در این پژوهش 122 زن سالم که تحت عمل سزارین و هیسترکتومی شکمی در بیمارستان فیروزگر طی مدت 7 ماه قرار گرفته بودند، توسط یک مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی (randomized controlled trial) بررسی شدند. این بیماران به طور تصادفی در 2 گروه شروع تغذیه به طور زودرس(60 نفر) و دیررس(62 نفر) قرار گرفتند. در گروه تغذیه زودرس مایعات رقیق از حدود 6 ساعت بعد از عمل شروع شد و پس از تحمل 500 میلی لیتر از مایعات، رژیم معمولی آغاز گردید. همین برنامه غذایی در طول 12 تا 24 ساعت بعد از عمل، در گروه با تغذیه دیررس شروع شد. معیارهای خروج از طرح شامل سابقه بدخیمی، بیماری های انسدادی و التهابی روده و صدمات و دست کاری های بیش از حد روده بود. بیماران به طور روزانه از نظر صداهای روده ای، خروج گاز، حرکات روده، احساس گرسنگی، تهوع و استفراغ ارزیابی می شدند و از نظر مدت بستری در بیمارستان و بروز تهوع و استفراغ و عوارض بعد از عمل مورد مقایسه قرار گرفتند. از آزمون های chi-square، t-test و fisher’s exact test جهت تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. با توجه به نتایج به دست آمده مشخصات دموگرافیک 2 گروه از نظر آماری تفاوتی نداشت. از نظر طول مدت بستری در بیمارستان و بروز ایلئوس خفیف نیز تفاوت معنی داری دیده نشد. در گروه با تغذیه زودرس، تهوع و استفراغ به میزان بیش تری دیده شد(40% در برابر 19%). به طور متوسط، در گروه با تغذیه زودرس، رژیم معمولی 4 ساعت زودتر نسبت به گروه دیگر تحمل شد(9/20 ساعت در برابر 0/24 ساعت) که این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود. گروه با تغذیه زودرس در مدت کوتاه تری، اولین حرکات روده، اولین خروج گاز و دفع مدفوع را پس از عمل داشتند اما این اختلاف ها از نظر آماری معنی دار نبود. به عنوان نتیجه گیری کلی می توان گفت رژیم تغذیه زودرس پس از عمل جراحی سزارین و هیسترکتومی زودتر تحمل شده و سبب برگشت سریع تر به رژیم غذایی معمولی و عادت های مزاجی می شود.